Yıllardır, yetkilileri ve kamuoyunu gerçekleştirdiğimiz sempozyumlar (I. ve II. Madeni Yağlar Sempozyumu ve Sergisi) ve basın bildirileri ile uyarmaktayız. Kitlesel ölümler, patlamalar ve kazalar olmadan sorunu çözmemiz gerekmektedir. Ne yazık ki birçok konuda yaptığımız; bilimsel, teknik ve kamuoyu yararı gözeten uyarımız gibi bu da dikkate alınmadı. Bilimsel anlayış ve onun metodolojisinden uzak, piyasacı, çözüm üretmekten yoksun bir yönetme anlayışı yine iflas etmiş ve son yirmi günde onlarca ölüm ve maddi kayıplara yol açan patlamalar, yangınlar ve olaylar meydana gelmiştir. 10 numara yağ sorunu ve yol açtığı ölümlerin ve zararların nedeni yaklaşık on yıldan bu yana akaryakıt fiyatlarındaki artış ve zamlardır. Akaryakıt ürünlerinden alınan ÖTV ve KDV dünyanın hiçbir ülkesinde bu denli yüksek değildir. Yoğun olarak akaryakıt kullanan tüketici; özellikle de taşımacılık ve tarım sektörü; zarar etmemek için daha ucuza elde edilen ve sürekli kullanımı ile önemli oranda ekonomik katkı sağlayan ve 10 numara yağ olarak isimlendirilen ve hiçbir standarda uymayan, merdiven altı denilen yerlerde üretilen ve kullanıldığında çok tehlikeli sonuçlara yol açan bu maddeyi kullanmaktadırlar. Bundan bir yıl öncesine kadar; geri kazanılmış atık yağlar, boya sanayisinde inceltici olarak kullanılan White spirit, Toluen, Hekzan, Tiner gibi çözücüler, baz ve bitkisel yağlar karıştırılarak mazot viskozitesine getirilip dizel motorlarda kullanılmaktaydı. Öyle ki 10 numara yağ üretiminde kullanılan baz yağların 2008 yılında ÖTV`sinin düşürülüp ithalatının serbestleşmesiyle o yıl 438 bin ton olan baz yağ ithalatı 2010`da bir milyon tona ulaşmıştı. İhtiyaç fazlası olarak ithal edilen baz yağlar diğer ucuz yağlar ve çözücüler ile karıştırılarak 10 numara yağ üretilmiş ve yoğun olarak piyasaya sürülmüştür. 10 numara yağ üretiminde kullanılan yağ ve çözücüler gerçekte birçok sanayi sektöründe kullanılsa da 2006 yılından sonra sektörün ihtiyacından fazla ithalat yapılarak ve söz konusu yağları bir başka ülkeye ihraç etmek üzere ithal eden ve tecil / terkin olarak adlandırılan gümrük vergisi muafiyetinden yararlanan bazı ithalat ve ihracat firmaları da söz konusu yağ ve çözücüleri sahte belgeler ile ihraç etmiş gibi göstererek gerçekte 10 numara yağ/akaryakıt üretimi için iç piyasaya sürmüşlerdir. Motorin fiyatının yaklaşık 3/2`sine iç piyasada satılan bu yakıtların kullanım sonucu ülkemiz 2009`dan 2012`ye kadar olan 4 yıllık süreçte 6 milyar vergi kaybına uğramıştır. Meydana gelen ölümler ve diğer maddi kayıpların ise haddi hesabı yoktur. Kamuoyu duyarlığının artması ile yaklaşık bir yıl kadar önce baz yağların ÖTV`sinin arttırılması sonucu 10 yağ üretimi zora girmiş ve kullanımı önemli ölçüde azalmıştır. Bu sefer de kağıt üzerinde havayolu şirketi kurarak ya da uçak kiralamış gibi gösterilerek bu uçakların kullanımı için şirketlere tahsis edilen ÖTV`si sıfır uçak yakıtı devletten alınarak piyasaya sürülmüştür. Son bir yılda 10 numara yağ üretiminde bu uçak yakıtı ve içerisine katılan geri dönüştürülmüş madeni yağ, kaçak yollar ile ülkeye giren mazot vb. kullanılmaktadır. 10 numara yağın yakıt olarak kullanımı sırasında motorda sıcaklık yükselmekte, motor sistemi bu sıcaklık artışını yok edecek bir yakıt sistemi için tasarlanmadığından ötürü motor aksamında yanabilen kablo vb. elemanların yanması sonucu yangınlar çıkmaktadır. 10 numara yağ kullanımı ile ; • Kazalarda can kayıpları • Yıllık 2 milyar TL vergi kaybı • Yakıt (!) tam yanmadığı için çevre kirliliği • Araç motor aksamının yıpranması • Haksız rekabet • Karbonmonoksit, azotoksit, yanmamış hidrokarbon ve partikül emisyonların artması gibi istenmeyen olaylar yaşanmaktadır. Sorunun çözümü için; • Akaryakıttaki ÖTV oranları düşürülmelidir. • Piyasa denetimini zorlaştıran kamusal yönetsel çok başlılık ortadan kaldırılmalıdır. • Mali önlemler ile piyasa denetlenmelidir. • 5015 sayılı Petrol Piyasası Kanununda piyasayı düzenleyecek ve denetleyecek değişiklikler yapılmalıdır. • Atık yağların kontrol yönetmeliğinde düzenlemeler yapılarak denetim artırılmalıdır. • Madeni yağ lisanslarında düzenlemeler yapılmalıdır. (Çevre, kalite, denetim, idari önlemler) Kamuoyuna Saygılarımızla…. TMMOB Kimya Mühendisleri Odası
Yönetim Kurulu
|
Tweet
