"Bitkisel Yemeklik Yağlar Sempozyum ve Sergisi" TMMOB Kimya Mühendisleri Odası Güney Bölge Şubesince 8-10 Mayıs 2008 tarihleri arasında Adana` da gerçekleştirilmiştir. Sempozyuma ilgili kurum, kuruluş, akademisyen ve sektör çevrelerinden toplam 253 katılıcının katıldığı gözlenmiştir. Düzenlenen 10 oturumda, bitkisel yemeklik yağların ekiminden, üretim yöntemleri ve teknolojilerine, sağlığa etkilerinden, gelecek öngörülerine kadar bir çok konu ele alınmıştır. Kimya Mühendisleri Odası olarak, Bitkisel Yemeklik Yağlar Sempozyum ve Sergisi` n de mesleğimiz ve ülkemiz çıkarlarına yönelik görevlerimizden birini daha yerine getirmiş olmanın haklı gururu ve heyecanı ile elde ettiğimiz bulgu, öneri ve görüşlerimizi kamuoyu ve halkımızla paylaşıyoruz; Genel Son yıllarda dünyamız, çok önemli sosyal ve ekonomik olayların beraberinde krizler yaşıyor. Krizin başlamasıyla birlikte dünya egemenleri, "hedge fonları" olarak adlandırdıkları bu yatırım fonlarını finans piyasalarından, emtia piyasalarına kaydırmışlar, buradan da tarım ürünleri emtia piyasalarına el atmışlardır. Büyük miktarlarda tarım ürünleri alımı gerçekleştirerek, spekülatif bir fiyat artışa neden olmuşlardır. Özellikle yemeklik yağ fiyatlarındaki artışın diğer nedenleri; • Dünyada küresel ısınma nedeniyle yaşanan iklim değişikliği ve yaşanan kuraklık tarım ürünlerinde rekolte düşüklüğü, • Petrol fiyatlarındaki artışlar, gübre ve nakliye ücretlerinin artmasının gıda fiyatlarına yansıması, • Özellikle yenilenebilir ve enerji tarımı diye adlandırılan, yağlı tohumlardan biyoyakıt, biyodizel, biyoetanol, biyogaz, biyoselüloz üretimi konusu, gıda amaçlı yağ üretimini riske sokmasıdır. Sayılan tüm işlevleri dikkate alındığında, pek çok otorite ve araştırıcı tarafından özet olarak vurgulandığı gibi, yağların canlı yaşamındaki işlevinin, "Yağ tüketimi olmaksızın, insan yaşamı mümkün değildir." şeklinde belirtilmesi, hiç de iddialı bir görüş olmamaktadır. Türkiye`nin bitkisel yağlardaki mevcut durumu Ülkemizde bitkisel yağ üretiminde hammadde olarak; yağlık ayçiçeği, pamuk, soya, aspir, mısır ve zeytin gibi bitkisel ürünler kullanılmaktadır. Ülkemiz tarım ülkesi olmakla övünürken, son geldiğimiz dilimde özellikle Petrolden sonraki ikinci ithalat bağımlısı olduğu alanın "Bitkisel Yağlar" olması düşündürücüdür. Türkiye yılda yaklaşık 1,7 milyon ton bitkisel yağa ihtiyaç duymaktadır. Ancak bunun 650-700 bin tonu, Türkiye`de üretim yapan 420-450 arası olduğu söylenen yerli üretim tesisinden karşılanmaktadır. Türkiye, her yıl daha fazla bitkisel yağ ve türevini ithal ediyor. 1989`da 564 bin tonla sınırlı olan yıllık yağ, yağlı tohum ve küspe ithalatı bugün 2 milyon 500 bin tonlara ulaşmış durumda. Aynı dönemler arasında 335 milyon dolarlık ithalat bedeli, bugün 1 milyar 300 bin doları aşıyor. Nüfus artışına bağlı hesaplamalara göre önümüzdeki birkaç yıl içinde yağ bitkilerine harcanan dövizin 2 milyar dolarlara dayanması bekleniyor. IMF ve Dünya Bankası reçeteleri, Türkiye`yi tarımda kendine yeter bir ülke olmaktan tümüyle çıkarıyor, küçük ve orta ölçekli işletmelerden oluşan Türkiye tarımını çökertiyor, tarım üretimden pazarlamaya değin uluslararası tekeller ve onların yerli acentelerinin denetimine giriyor. Uluslararası sermayenin tarımdaki kontrolü artarken, tarımsal üretim Türkiye insanının gereksinimlerine göre değil, tekellerin ihtiyaç ve yönlendirmelerine göre ve onların belirlediği koşullarda yapılıyor. Yerli üreticiler -şimdilik- ‘`sözleşmeli çiftçi`` adı altında bu tekellerin ‘`taşeronu`` olmaya hazırlanıyorlar, tamamen tasfiye edilecekleri günler ise çok uzak gözükmüyor. Ekim alanları daralıyor, üretim düşüyor, ihracat geriliyor, ithalat artıyor, çiftçi yoksullaşıyor. Tarımının bu sarmaldan kurtulabilmesi için, çokuluslu tarım tekellerinin ihtiyaç ve yönlendirmelerine göre değil, Türkiye insanının ihtiyaçlarına ve ülkenin doğal -iklim ve toprak- koşullarına göre oluşturulacak bir tarım programı hayata geçirilmelidir. Öneriler İnsan yaşamının vazgeçilmez gıdalarından olan Bitkisel Yemeklik Yağlar konusunda; 1. Türkiye öncelikle üretim ve tüketim değerleri yüksek bir tarım ülkesidir.Bu gerçeği unutmadan, tarımsal üretime ve öz kaynaklara öncelik ve gereken önem verilmelidir. 2. Ülkemizin birincil ihtiyacının gıda ve yem olduğu unutulmamalı, acilen ülke ihtiyaçlarına uygun olarak Gıda Güvenliği Yasası çıkarılmalıdır. 3. Bitkisel yağ üretiminin öncelikle gıda amacı ile kullanılması, enerji amacı ile kullanımı ise ikincil düzeyde ancak ve ancak ürün fazlası olduğunda düşünülmelidir.. 4. Tarım alanlarına hangi amaçla ve hangi yağlı tohumun ekileceği belirlenmeli ve çiftçiye alım garantisi verilmelidir. 5. Bölgesel bazda belirlenmiş olan yağlı tohumlu bitki üretimi, ilgili kuruluşlarca teşvik ve destek programına alınmalı, girdi fiyatları (özellikle mazot, ilaç ve gübre fiyatları) çok yüksek olduğundan çiftçiler mutlaka desteklenmelidir. 6. Mevcut yağlı tohumlu bitkilerin üretim alanları yanı sıra potansiyel alanlar belirlenerek devreye sokulmalıdır. Özellikle gelecek için 1,5-2 milyon hektar ek alana ihtiyaç duyulacağı bilinmeli, buna yönelik eylem planları hazırlanmalıdır. 7. Yağlı tohum ekiminden yemeklik yağ üretime kadar olan süreçlerde, gerçekçi strateji ve planlama yapılmalı, zaman geçirmeden uygulamaya sokulmalıdır. 8. Yerli yağ üretim proseslerinde, kalitenin artırılması, verimliliğinin yükseltilmesi ve Ulusal teknoloji yaratmak için AR-GE çalışmaları özendirilmelidir. 9. Hammadde olarak yerli tarımsal ürün kullanımına, yerli üretim ve yerli teknik eleman istihdama öncelik verilmelidir. Bu önerilerimizin yerine getirilebilmesi için; ülkemiz tarım, gıda, sağlık, çevre, teknoloji politikalarının entegre bir şekilde ele alınması gerekmektedir. Saygılarımızla; TMMOB
Kimya Mühendisleri Odası YK adına
Mehmet BESLEME
Başkan BİTKİSEL YEMEKLİK YAĞLAR SEMPOZYUM VE SERGİSİ SONUÇ BİLDİRGESİ word hali için tıklayınız. |
Tweet
