Ülkemizde sağlıklı ve içilebilir nitelikte suya erişim devletin vatandaşlara sağlamakla yükümlü olduğu ve anayasal haktır. Halkın bu talebi kamu hizmeti olarak sağlanmalı ve her vatandaş bu hakka eşit olarak ulaşabilmelidir. Buda ancak şebeke suyu ile mümkündür. Günümüzde su ticarileştirilerek, su kaynakları ve özellikle doğal kaynak suları halk yararına değil, sermayenin kar amacına yönelik kullanıma sunulmuştur. Geçtiğimiz günlerde bazı ambalajlanmış içme suları ile ilgili olarak ortaya atılan çelişkili açıklamalar, süreci takiben yapılan; Halk Sağlığını korumaktan ziyade sermaye koruma orijinli ve şeffaflıktan uzak açıklamalar, Halk Sağlığını çok yakından ilgilendiren sağlıklı ve güvenli suya erişme konusundaki tartışmaları tekrar gündeme taşımış ve sağlıklı içilebilir nitelikte şebeke suyunun önemini bir kez daha ortaya çıkarmıştır. İnsan sağlığına zararlı olabilecek mikroorganizmaları ve kimyasalları içermeyen ancak sağlık için gerekli mineralleri yeterli ve dengeli miktarda içeren, sağlığa zarar verebilecek bütün kirleticilerden arındırılmış su renksiz, kokusuz ve berrak olan su SAĞLIKLI ve GÜVENLİ sudur. Halka sunulan içilebilir nitelikteki su; fiziksel, kimyasal, mikrobiyolojik ve radyolojik nitelikleri bakımından yasal mevzuattaki şartları sağlayacak şekilde arıtılmalı ve bu nitelikleri bozulmayacak şekilde musluklardan akan suda sağlanmalı ve halka ulaştırılmalıdır. İstanbul`da şebeke suyu İSKİ`nın 12 adet içme suyu arıtma tesisinden temin edilmektedir. İSKİ tarafından yayınlanan su kalite analiz raporlarına göre arıtılmış suların arıtma tesisi çıkışında yasal şartları sağladığı görülmektedir. Şebekeye verilen suyun burada da yaklaşık 350–400 noktada izlendiği belirtilmekle birlikte halkın bilgilendirilmesi ve şebeke suyuna yönlendirilmesi açısından bu sonuçlar halkla paylaşılmalı ve halkta yerleşen musluk suyu içilmez kültürünün gerçeği yansıtmadığı ispat edilmelidir. Su en temel yaşam hakkıdır ve halk sağlığı açısından halka içilebilir nitelikte şebeke suyu temin ederken kar amacı güdülmemeli, insani tüketim amaçlı tüketilen su parasız olmalı ve su ticari bir meta olmaktan çıkarılmalıdır. Bunun için de içme suyu temin edilen ve edilmesi planlanan yüzeysel sular ve yer altı suları kaynağında korunmalı, havzalarda mutlak koruma alan sınırları daraltılmamalı, bu alanlarda yapılaşmanın önüne geçilmeli ve sanayi tesislerinin kurulmasına izin verilmemelidir. İçme suyu temin edilen su kaynaklarına evsel ve endüstriyel atık suların deşarjları engellenmeli, denetimler sıklaştırılmalı, düzeltici -önleyici tedbirler görünürde değil gerektiği şekilde uygulanmalıdır. Aksi halde yoğun kirlilikten dolayı içme suyu kaynağı olmaktan çıkan Alibeyköy Barajı gibi diğer kaynaklarda hızla kaybedilecektir. İstanbul`un şebeke suyunun bir kısmı il sınırları dışından taşınarak sağlanmaktadır. Bu durum şebeke suyunun birim maliyetini arttırmakta, suyu pahalılaştırmakta ve halkın şebeke suyuna erişimine baskı oluşturarak sosyal adaletsizliğe sebep olmaktadır. Diğer taraftan su sıkıntısına çözüm olarak tasarruf amaçlı şebeke suyu birim fiyatları arttırılmaktadır. Çağımızda su tasarrufu; suyun birim maliyetlerini arttırarak değil, halkın yaşam kalitesini değiştirmeden tasarrufa yönelik mevcut en iyi teknolojiye yatırım yapacak aynı zamanda yoğun su tüketilen sanayide ve tarım da kullanılan suyu kontrol altına alacak ve bu kültürün oluşmasını sağlayacak yönde olmalıdır. Ayrıca yurt sathına yayılmayan ekonomi politikaları devam ettiği ve İstanbul kontrolsüz şekilde göç almaya devam ettiği sürece gün gelecek taşıma suda yetmeyecektir. Geçtiğimiz günlerde yaşanan süreç, ambalajlanmış suların içilebilir nitelikte şebeke suyunun alternatifi olamayacağını göstermiştir. Ambalajlanmış sular ancak anormal ve acil durumlarda düşünülmelidir. Bu durumda da ambalajlanmış suların temin yerlerinin ve temin şeklinin uygunluğu, ambalaj malzemeleri, nakliye ve ara depolama şartları, su kalitesinin izlenmesine yönelik analizler ve denetim süreçleri de yeterli ve etkin şekilde izlenmeli ve halkla şeffaf şekilde paylaşılmalıdır. Son toplamda, biz aşağıdaki meslek örgütleri, kurum ve kuruluşlar halkın içilebilir nitelikte şebeke suyuna erişiminin önündeki engelleri kaldırabilmek ve yetkilileri bu konuda göreve davet etmek için; musluktan akan sularla ilgili olarak bir çalışma yapmayı planlıyoruz. Bu çalışma ilerleyen günlerde siz basın kuruluşları ve kamuoyu ile paylaşılacaktır. Kamuoyuna duyurulur Saygılarımızla… Çevre Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi İstanbul Tabip Odası Kimya Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi İ.Ü.İstanbul Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı |
Tweet
